Modernisten dansen op de vulkaan in Singer Laren
Laren, 8 juli 2025| Feest, vrijheid en explosies van kleur en vorm vullen vanaf 16 september 2025 de museumzalen van Singer Laren. De tentoonstelling 1913. De grote kunstexplosie toont hoe Nederlandse modernisten zich begin 20ste eeuw bewegen tussen hun Europese tijdgenoten. In dit roerige jaar lijkt de kunstwereld te dansen op een vulkaan – vlak voordat de vrede binnen Europa in vlammen opgaat.
Met deze tentoonstelling neemt museumdirecteur Jan Rudolph de Lorm na 17 jaar afscheid van Singer Laren. De fascinatie voor de unieke energie van het jaar 1913 inspireert hem tot een kunsthistorische diepteboring in deze turbulente periode. Iconische werken zoals Composition de fleurs van Jan Sluijters en Zomerbloemen van Leo Gestel – beide afkomstig uit de schenking van de Collectie Nardinc – vormen het uitgangspunt voor deze visuele reis langs de Nederlandse avant-garde.
Links: Jan Sluijters, Composition de fleurs (uitsnede), 1913, olieverf op doek, 127 x 97 cm, Singer Laren, schenking Collectie Nardinc, c/o Pictoright Amsterdam 2025. Rechts: Piet Mondriaan, Compositie bomen 2 (uitsnede), 1912-1913, olieverf op doek, 98 x 65 cm, Kunstmuseum Den Haag – legaat Salomon B. Slijper
Nederlandse pioniers in een internationaal netwerk
In de periode 1911-1913 raken Nederlandse kunstenaars en critici steeds meer vertrouwd met moderne stromingen als het Franse kubisme, Italiaanse futurisme en Duitse expressionisme. Tentoonstellingen van deze avant-gardekunst bij kunstenaarsverenigingen en galeries leiden tot brede discussies in de pers. In 1913 bereikt deze artistieke interactie een hoogtepunt. Niet alleen wordt het werk van de buitenlandse avant-garde opnieuw in Nederland gepresenteerd, ook een brede groep Nederlandse modernisten – onder wie Jan Sluijters, Leo Gestel, Kees van Dongen, Piet Mondriaan, Jacoba van Heemskerck, Peter Alma en Lodewijk Schelfhout – zijn vertegenwoordigd op toonaangevende internationale exposities zoals de Erster Deutscher Herbstsalon in Berlijn.
Een thematische ontdekkingsreis door het modernisme
De tentoonstelling is opgezet als een dynamische reis door zes thematisch ingerichte zalen. De focus ligt op de Nederlandse schilderkunst uit 1913 en op de kunstwerken die dat jaar op toonaangevende (inter)nationale exposities te zien zijn. Singer Laren plaatst deze werken binnen een bredere context door ze te combineren met werken van onder anderen Wassily Kandinsky, August Macke, Amedeo Modigliani, Henri Le Fauconnier en Robert Delaunay. Deze combinatie werpt nieuw licht op de artistieke kruisbestuiving in Europa vlak voor de Eerste Wereldoorlog.
Links: Amedeo Modigliani, Le Grande Buste Rouge, 1913, olieverf op doek, 81,5 x 51 cm, Het Noordbrabants Museum / met dank aan de JK Art Foundation (foto Peter Cox). Rechts: Jan van Deene, Peinture VIII (Schilderij VIII), 1912, olieverf op paneel, 41 x 31 cm, Het Noordbrabants Museum / met dank aan de JK Art Foundation, c/o Pictoright Amsterdam 2025 (foto Peter Cox)
De bloei van een nieuwe kunst
1913 weerspiegelt een verlangen naar radicale vernieuwing in een snel veranderende wereld. Tegelijkertijd tekent zich een gevoel van dreiging af: het uitbreken van de oorlog maakt in 1914 een abrupt einde aan de samenwerking van de internationale avant-garde. Als een dans op de vulkaan viert 1913. De grote kunstexplosie de bloei van het modernisme met een feestelijke parade van meesterwerken. Van iconische namen tot vergeten pioniers als Jacob Bendien en Jan van Deene, grondleggers van de eerste geheel abstracte Nederlandse kunstbeweging.
De tentoonstelling is te zien van 16 september 2025 t/m 11 januari 2026. Bij de tentoonstelling verschijnt een rijk geïllustreerde catalogus, uitgegeven door Waanders Uitgevers (ISBN 9789462626492, €29,95).
Oude Drift 1
1251 BS Laren
T +31 (0)35 5393939
[email protected]
© Uitgeverij Arti B.V.2025
